H ανεξαρτησία της Καταλονίας από την Ισπανία θα είχε αρνητικές συνέπειες στον πιστωτικό χαρακτήρα της χώρας, εξαιτίας του μεγέθους της αυτόνομης περιοχής και του ειδικού βάρους της στην οικονομία της, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η ευρωστία της συνολικής οικονομίας του κράτους, εκτιμά σε χθεσινή του αναφορά ο οίκος αξιολόγησης Moody’s.
Ωστόσο , ο ανεξάρτητος αυτός εκτιμητής πιστεύει ότι η Καταλονία θα εξακολουθήσει ν’ αποτελεί τμήμα της Ισπανίας, καθώς υφίστανται ακόμη πολλά εμπόδια για να πραγματοποιήσει το άλμα της ανεξαρτησίας.
«Η Καταλονία παράγει σχεδόν το 19% του ΑΕΠ της Ισπανίας και αποτελεί το 16% του συνολικού πληθυσμού της χώρας, αντιπροσωπεύοντας επίσης ένα κατά κεφαλήν ΑΕΠ πολύ υψηλότερο από τον μέσο εθνικό όρο, συνεπώς μία έξοδός της θα αποδυνάμωνε την οικονομική ευρωστία της Ισπανίας και αυτό θα είχε επιπτώσεις στον πιστωτικό χαρακτήρα της χώρας», τονίζουν στην έκθεσή τους η ‘κύρια’ αντιπρόεδρος της Moody’s Σάρα Κάρλσον και η αναλύτρια Μαρισόλ Μπλάθκεθ.
Μολαταύτα, σύμφωνα με τα προγνωστικά της ανάλυσης «η Καταλωνία θα εξακολουθήσει να αποτελεί τμήμα της Ισπανίας», καθώς υπάρχουν πολλά εμπόδια για να επιτευχθεί η ανεξαρτησία.
Ανάμεσα στους σκοπέλους αυτούς, ο οίκος εντοπίζει την «σταθερή και διηνεκή αντίθεση» της κεντρικής κυβέρνησης, την ύπαρξη θεσμικών εργαλείων στα οποία δύναται να προσφύγει το κράτος και παράλληλα οι σφυγμομετρήσεις δείχνουν πως η «λαϊκή στήριξη στη διαδικασία υπολείπεται».
Παράλληλα, εκτιμά πως στην περίπτωση που στο δημοψήφισμα υπερισχύσει το ‘ναι’ στην ανεξαρτησία, η έλλειψη νομικής εγκυρότητας και η μικρή συμμετοχή «πιθανότατα θα υπέσκαπταν τη νομιμότητά του».
Επίσης, ο οίκος εκτιμά πως οι πολιτικές σχέσεις ανάμεσα στη Μαδρίτη και την τοπική κυβέρνηση θα «παραμείνουν τεταμένες», κάτι που ενδέχεται να περιπλέξει τις προσπάθειες για να επιτευχθεί μία συναινετική λύση που θα ανταποκρίνεται στον ευσεβή πόθο της Καταλονίας για μεγαλύτερη αυτονομία.
Ο Moody’s θεωρεί πως η «μία μεγαλύτερη αποκέντρωση προς όφελος της Καταλονίας, είναι πιθανόν να επιτευχθεί δεδομένων των αυτονομιστικών πιέσεων» και εκτιμά πως η βέλτιστη λύση θα ήταν να ικανοποιηθούν ορισμένες από τις κυριότερες αξιώσεις της περιοχής, όπως αυτές που αφορούν την φορολογική αυτοτέλεια, τη μεταρρύθμιση της χρηματοδότησής της, αλλά πάντοτε εντός του πλαισίου της νομιμότητας βάσει του Ισπανικού Συντάγματος.
Ο Moody’s προειδοποιεί επίσης πως οι διαιωνιζόμενες συγκρούσεις με την κεντρική κυβέρνηση κυοφορούν επίσης αρνητικές επιπλοκές και για την καταλανική κυβέρνηση, καθώς το επίπεδο της οικονομίας της αξιολογείται στο ‘Βa 3 με αρνητικές προοπτικές’, που ανταποκρίνεται σε αμφιβόλου ποιότητας φερεγγυότητα, που ανοίγει διαδρόμους για επιπλέον υποβάθμιση.
Αυτό και σε συνδυασμό με την πιθανότητα να πληγεί η χρηματοδότηση της Καταλωνίας από τη Μαδρίτη μέσα από το Ταμείο Ρευστότητας (FLA), θέτει εν αμφιβόλω την πιστωτική ικανότητα της Καταλωνίας στο σύνολό της.
Αλλά, ο Moody’s δεν είναι ο μόνος οίκος αξιολόγησης που προειδοποιεί για τις συνέπειες μίας πιθανής ανεξαρτησίας της Καταλονίας. Και ο οίκος Fitch την προηγούμενη εβδομάδα διένειμε στους επενδυτές μία ανάλυση, στην οποία ξεκινούσε από την θέση ότι η πιστοληπτική ικανότητα της Καταλονίας πρόκειται να υποβαθμισθεί από το γεγονός μόνον ότι προκηρύχθηκε το δημοψήφισμα.
Όπως και ο Moody’s, ο Fitch εκτιμά πως η ανεξαρτησία είναι «απίθανη», αλλά επισημαίνει ιδιαίτερα πως η κλιμάκωση της έντασης θα έχει αρνητικά αποτελέσματα στην αξιολόγηση της Καταλονίας, ιδιαίτερα εάν η ροή κεφαλαίων από την κυβέρνηση «αποδυναμωθεί, ή ακόμη διακοπεί».
«Οι σχέσεις με την κεντρική κυβέρνηση είναι σημαντικές για τη μορφή του καταλανικού χρέους, μιας και η περιοχή είναι απόλυτα συνδεδεμένη με την οικονομική στήριξη από την κεντρική κυβέρνηση, μολονότι τα γεγονότα σχετικά με το δημοψήφισμα συγκλίνουν προς την αξιολόγηση που κάναμε τον Ιούλιο, όταν βαθμολογήσαμε την Καταλονία με ‘ΒΒ με αρνητικές προοπτικές’», τονίζει ο Fitch.
H οικονομική αβεβαιότητα στην Ισπανία έπεσε τον Αύγουστο κατά οκτώ μονάδες, στο 43, καθώς η εικόνα της χώρας δεν επλήγη από την γεωπολιτική κατάσταση, ούτε και από την πορεία του ‘καταλανικού’, σύμφωνα με τον τελευταίο δείκτη Οικονομικής Αβεβαιότητας της IESE, αλλά τον Αύγουστο ακόμη δεν είχε εκραγεί σε όλο του το μέγεθος το θέμα του δημοψηφίσματος.
Αναβρασμός στο πολιτικό σκηνικό – Οι κινήσεις Ραχόι
Μία εβδομάδα έντονων πολιτικών διεργασιών στη Μαδρίτη ξεκινά από σήμερα, στα πλαίσια της οργανωμένης αντίδρασης, που καλείται να αντιτάξει η συντηρητική κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι, στη δρομολογημένη διαδικασία για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλονίας.
Ο πρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης, που θέλησε να περάσει η ευαίσθητη για τους Καταλανούς ημερομηνία της εθνικής εορτής τους, η 11η Σεπτεμβρίου, σχεδιάζει προσεκτικά τα βήματά του, κατά τρόπον ώστε και να εμποδισθεί η διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, αλλά και να αποφευχθεί όποια ένταση με την κοινωνία της βορειοανατολικής αυτής περιοχής, όπως είχε γίνει με το προηγούμενο δημοψήφισμα της 9ης Νοεμβρίου 2014.
Αυτή τη φορά, και ιδίως μετά τη χθεσινή μεγαλειώδη συγκέντρωση ενός εκατομμυρίου ανθρώπων στη Βαρκελώνη, που διατράνωσαν την επιθυμία τους για ανεξαρτησία, ο Μαριάνο Ραχόι αντιλαμβάνεται πως η αντιμετώπιση του «καταλανικού ζητήματος» θα πρέπει να είναι μακροπρόθεσμη υπόθεση, κι όχι να καταναλώνεται στο απλό «συμπεριφορικό» σχήμα της «δράσης-αντίδρασης».
Και προπαντός δεν θέλει να καταφύγει στην έσχατη λύση, την αναγκαστική εφαρμογή του άρθρου 155 του Συντάγματος για την επαναφορά στη νομιμότητα όποιας αυτόνομης περιοχής αποκλίνει από το γενικό συμφέρον της Ισπανίας—κάτι που στην Καταλωνία το εξισώνουν με πραξικόπημα και «κάθοδο των αρμάτων μάχης», όπως είχε εμφατικά τονίσει ο εκπρόσωπος της τοπικής κυβέρνησης Τζόρντι Τουρούλ.
Το έναυσμα της προσεκτικής και μελετημένης αντίδρασης του Ραχόι δίνεται στη σημερινή συνεδρίαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, που έπειτα από προσφυγή της κυβέρνησης αναμένεται να κηρύξει άκυρο και τον νόμο για τη Μετάβαση της Καταλονίας στην ανεξαρτησία, σε περίπτωση που υπερισχύσει το «ΝΑΙ» στο δημοψήφισμα της 1ης Οκτωβρίου.
Επιπλέον, η κυβέρνηση έχει προσβάλλει συνταγματικά και την θέσπιση και άλλων κανονισμών της Καταλονίας, όπως την πρόσφατη δημιουργία δικής της εφορίας για την είσπραξη τοπικών δασμών, που αποτελεί ακόμη ένα βήμα προς την αυτοτέλεια κι εν τέλει την ανεξαρτησία.
Το απόγευμα, ο Ραχόι θα κληθεί να εξηγήσει στη Γερουσία, κατά την συνεδρίαση του Σώματος για τον κυβερνητικό έλεγχο, την πολιτική που θα ακολουθήσει για την Καταλονία, απαντώντας στα σχετικά ερωτήματα—από διαφορετικές σκοπιές—του εκπροσώπου των Σοσιαλιστών Άνδερ Χιλ και των Καταλανών συντηρητικών της PDdeCAT Χουζέπ Λουίς Κλέριες.
Ο τελευταίος δε, θα του απευθύνει το ερώτημα «εάν διανοείται πως η στάση του, ως ριζικώς αντίθετη στον διάλογο και στην αποδοχή των λόγων για τους οποίους το 80% των Καταλανών θέλουν να ψηφίσουν και να αποφασίσουν για το πολιτικό τους μέλλον, έχει προκαλέσει την μεγαλύτερη θεσμική κρίση στην Ισπανία;»
Επιπλέον, σήμερα το γραφείο του Εισαγγελέα του Καταλανικού Ανώτατου Δικαστηρίου έχει καλέσει τον αρχηγό της καταλανικής αστυνομίας (Mossos d’ Esquadra) και τους επικεφαλής της εθνικής αστυνομίας και της Εθνοφυλακής, για να τους δώσει οδηγίες προκειμένου να εμποδισθεί η διεξαγωγή του δημοψηφίσματος.
Το ίδιο δικαστήριο, μεταφέροντας και την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου που έκρινε άκυρο το δημοψήφισμα, είχε προειδοποιήσει από την περασμένη εβδομάδα πάνω από χίλιους τοπικούς δημάρχους και δημοσίους υπαλλήλους κατά της συμμετοχής τους στη διεξαγωγή του.
Η δαμόκλειος σπάθη των πειθαρχικών μέτρων στους αιρετούς και στα θεσμικά όργανα για απείθεια αποτελεί άλλο ένα βέλος στη φαρέτρα της Μαδρίτης.
Όπως δυνατόν είναι και για τη Μαδρίτη να εφαρμόσει τη συνταγματική πρόβλεψη και να παύσει από τα καθήκοντά του τον επικεφαλής της τοπικής κυβέρνησης Κάρλες Πουϊγδεμόντ, όπως είχε κάνει και το 2014 με τον τότε πρόεδρο Αρτούρ Μας.
Ο ίδιος ο Πουϊγδεμόντ αμφισβήτησε χθες ότι θα τον καθαιρέσουν πριν την 1η Οκτωβρίου, διαβεβαιώνοντας πως «αυτό δεν θα γίνει και το δημοψήφισμα θα διεξαχθεί κανονικά».
Βέβαια, η τοπική κυβέρνηση θα πρέπει να επιλύσει αρκετά τεχνικά προβλήματα έως την 1η Οκτωβρίου, όπως για παράδειγμα την επιστολική ψήφο για τους Καταλανούς που ζουν στο εξωτερικό, και πως θα ψηφίσουν στις αντιπροσωπείες της «Χενεραλιτάτ» εκτός Καταλωνίας.
Επίσης, η κυβέρνηση συμμαχίας του «Μαζί για το Ναι» (Junts pel Si) έχει να αντιμετωπίσει και την αμφιθυμία αρκετών δημάρχων σε σημαντικές πόλεις της Καταλωνίας, που δεν επιθυμούν να θέσουν σε κίνδυνο υπαλλήλους και όργανά τους εάν δεν δοθούν απτές εγγυήσεις ότι δεν θα διωχθούν για συμμετοχή τους στο δημοψήφισμα.
Χθες, στη διάρκεια των εορταστικών εκδηλώσεων στο πάρκο του Καν Ζαμ, με την παρουσία του επικεφαλής των Podemos Πάμπλο Ιγκλέσιας, η δήμαρχος της Βαρκελώνης Άντα Κολάου δήλωσε έτοιμη μεν να διευκολύνει τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, αλλά επέκρινε και την κυβερνητική συμμαχία για την «υπερβολική σπουδή», που έδειξε στην προκήρυξη του δημοψηφίσματος «αφήνοντας έτσι απ’ έξω τη μισή Καταλωνία».
Η Κολάου επέκρινε επίσης δριμύτατα τη στάση του Ραχόι απέναντι στην Καταλωνία, χαρακτηρίζοντας «ντροπή για ένα κράτος που θέλει ν’ αποκαλείται δημοκρατικό» τις έρευνες που έγιναν στην έδρα περιοδικού στο Βαλς με την υποψία ότι τυπώνεται υλικό για το δημοψήφισμα, αλλά απαντώντας στις επικρίσεις κατά των σκεπτικιστών δημάρχων, ότι «είναι ουδέτεροι», ή «δειλοί», η Κολάου διατράνωσε πως δεν δέχεται «κανένα μάθημα, ιδιαίτερα από τους συντηρητικούς της Convergencia που ανακάλυψαν την ανυπακοή προ δύο ημερών ενώ προηγουμένως ψήφιζαν τους νόμους του ΡΡ (Λαϊκού Κόμματος του Ραχόι) που τους καταπίεζαν».
Διαβάστε επίσης: ΝΑΣΑ: Δορυφορική εικόνα της ισοπέδωσης των νησιών της Καραϊβικής (pics & video)