Τα Χρύσαφα είναι χωριό 15 χιλιόμετρα ανατολικά της Σπάρτης. Είναι οικισμός με ιστορία τουλάχιστον 1000 ετών. Ήταν πλούσιο μέρος κατά τους Βυζαντινούς χρόνους και κατά την Τουρκοκρατία καταστράφηκε όμως από Τουρκαλβανούς μετά τα Ορλωφικά, περί το 1775.
Στην περιοχή σώζονται αρκετές αξιόλογες βυζαντινές εκκλησίες μεταξύ των οποίων η συγκεκριμένη Παναγία η Χρυσαφίτισσα.