Απάντηση της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη στην υπ’ αριθμ. 28/4-10-2021 Επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του ΜέΡΑ25 Κρίτωνα Αρσένη, με θέμα: «Νημποριό και Στύρα Ευβοίας: Αιολικά εντός αρχαιολογικών χώρων».
Πρωτολογία
κ. Βουλευτά,
Αποφύγατε να χρησιμοποιήσετε στην προφορική ερώτηση αυτό που δηλώσατε στη γραπτή. Επειδή τα γραπτά μένουν, θα μου επιτρέψετε να σχολιάσω ότι στη γραπτή σας κατάθεση ζητάτε «να γνωμοδοτήσω». Να γνωμοδοτήσει ο Υπουργός, «αρνητικά στην κατασκευή του συγκεκριμένου βιομηχανικού αιολικού σταθμού στην περιοχή Νημποριού και Στύρων στη Νότια Εύβοια». Εδώ, λοιπόν, να ξεκαθαρίσουμε ότι, ευτυχώς, κανένας Υπουργός, όχι μόνο σήμερα, αλλά κανένας Υπουργός δεν γνωμοδοτεί για οτιδήποτε. Αλλά συνολικά γνωμοδοτών οι Υπηρεσίες και τα Συμβούλια του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, έτσι για να το ξεκαθαρίσουμε.
Τώρα, αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι όλα τα σχετικά αιτήματα από οπουδήποτε και εάν υποβάλλονται, είτε αφορούν αιολικούς σταθμούς είτε οτιδήποτε άλλο, εξετάζονται από την Αρχαιολογική Υπηρεσία με γνώμονα την προστασία των αρχαιολογικών χώρων και των ιστορικών τόπων, των αρχαίων και τω νεωτέρων μνημείων, δυνάμει του Ν. 3028/2002.
Στις 13 Σεπτεμβρίου τρέχοντος έτους, διαβιβάσθηκε προς γνωμοδότηση, από την Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στις Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου για την κατασκευή και λειτουργία πέντε αιολικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) στη θέση «Τσούκα Δεμενίτη», «Πυργάρι», «Λούτσα», Χρούση», «Κελιά» και των συνοδών έργων στη Δημοτική Ενότητα Στυρέων του Δήμου Καρύστου.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας ενημέρωσε εγγράφως, για να μη λέμε δηλαδή ότι η Εφορεία ολιγωρεί, την ενδιαφερόμενη εταιρεία ότι θα πρέπει να προηγηθεί αυτοψία στελεχών της στις ανωτέρω θέσεις. Στην εισήγηση της Εφορείας, που θα ακολουθήσει την αυτοψία, θα ληφθεί προφανώς υπόψη, δυνάμει του Αρχαιολογικού Νόμου, η γειτνίαση με μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους.
Τα μνημεία και οι κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι στην ευρύτερη περιοχή των Στύρων είναι:
Στον λόφο του Αγίου Νικολάου, η Ακρόπολη των Στύρων, γνωστή και ως κάστρο «των Άρμενων», και στις πλαγιές του λόφου οκτώ ομάδες Ρωμαϊκών / Αυτοκρατορικών λατομείων, από τα οποία γινόταν η εξόρυξη της Στυρίας λίθου. Το 2012 κηρύχθηκαν έξι 6 αρχαία κτίσματα, γνωστά ως Δρακόσπιτα, στις θέσεις “Πάλλη-Λάκκα”, “Κουρθέα”, “Λιμικό Καψάλων”, “Ίλκιζες”, “Πύργος Νημποριού” και το Δρακόσπιτο στη διασταύρωση Βελανίδι-Χάρακα-Κοπριά.
Για τις αρχαιότητες, που εκτείνονται στην περιοχή του Νημποριού και του Αγίου Νικολάου, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας έχει επιδείξει τους τελευταίους μήνες ιδιαίτερη μέριμνα: Έχει εκκινήσει -ήδη από το 2020- τη διαδικασία αναοριοθέτησης των ορίων του αρχαιολογικού χώρου που εκτείνεται στον λόφο του Αγίου Νικολάου, ενώ έχει ήδη στείλει φάκελο στις κεντρικές υπηρεσίες του Υπουργείου, με πρόταση αναοριοθέτησης και διεύρυνσης των ορίων του χαρακτηρισμένου αρχαιολογικού χώρου Δρακόσπιτο, στη θέση Πύργος Νημποριού λόγω εντοπισμού νεώτερων στοιχείων.
Επιπρόσθετα, η πυρκαγιά του περασμένου Ιουλίου, έχοντας αποψιλώσει τον λόφο του Νημποριού από τη βλάστηση, έφερε στο φως για πρώτη φορά την έκταση των λατομικών εγκαταστάσεων, οι οποίες καταλαμβάνουν πολλά στρέματα. Πρόκειται για μικρά και μεγάλα μέτωπα αρχαίων λατομείων, τα οποία ενώνονται με οδούς λιθαγωγίας, οι οποίες μάλιστα διατηρούνται σε άριστη κατάσταση, κάποιες από τις οποίες ξεπερνούν σε μήκος τα 6 χλμ. Με τα δεδομένα αυτά, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας προχώρησε στην κατάθεση πρότασης αναοριοθέτησης, διεύρυνσης δηλαδή των ορίων του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου Δρακόσπιτο στον Πύργο Νημποριού, καθώς, όπως προανέφερα ήδη, στην αναοριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου στον λόφο του Αγίου Νικολάου, προκειμένου να περιβληθούν τα ευρήματα που εντοπίστηκαν πρόσφατα στοχεύοντας στην καλύτερη προστασία και ανάδειξή τους. Από τα ανωτέρω γίνεται σαφές ότι η προστασία του αρχαιολογικού πλούτου της περιοχής αποτελεί προτεραιότητα για την Εφορεία Αρχαιοτήτων και όχι ολιγωρία, όπως είπατε εσείς.
Η δε εξέταση και σχετική γνωμοδότηση για την αιτούμενη χωροθέτηση αιολικού πάρκου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στα Στύρα, προφανώς θα γίνει από τα αρμόδια όργανα του Υπουργείου, δηλαδή τις Υπηρεσίες και το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, το οποίο θα κληθεί να γνωμοδοτήσει κατά νόμον για τη χωροθέτηση.
Δευτερολογία
Κύριε Βουλευτά,
Όσο και να προσπαθείτε να πείσετε ότι η Αρχαιολογική Υπηρεσία παρανομεί, σας λέω, λοιπόν, ότι δεν παρανομεί και τηρεί απολύτως, τουλάχιστον η συγκεκριμένη υπηρεσία αυτά τα οποία επιβάλλει ο Αρχαιολογικός Νόμος και οι διεθνείς συμβάσεις.
Ως προς το αυτονόητο ερώτημα τι θα προηγηθεί, να πω ότι αυτονοήτως η διοικητική πρακτική θεωρεί ότι όταν δύο φάκελοι αφορούν ή συμπίπτουν στη θεματική τους και εν προκειμένω είναι η αδειοδότηση και η αναοριοθέτηση, είθισται τουλάχιστον να συνεξετάζονται.
Οι Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, στελεχώνονται από επιστήμονες αφιερωμένους στην προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς. Αυτά τα οποία εσείς υιοθετείτε στην περίπτωση του Νημποριού είναι αυτά τα οποία έχουν δημοσιοποιήσει διάφοροι Σύλλογοι και Συλλογικότητες της περιοχής που κατηγορούν τους συγκεκριμένους δημόσιους λειτουργούς, την Αρχαιολογική Υπηρεσία και το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, χωρίς να έχουν δεδομένα. Οι ισχυρισμοί είναι προσβλητικοί και εξυπηρετούν κάποιες σκοπιμότητες, γι’ αυτό να είστε βέβαιος. Διότι όλοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι ποτέ δεν καταστράφηκαν αρχαιότητες, οι οποίες εντοπίσθηκαν κατά την εγκατάσταση αιολικών πάρκων. Έχει συμβεί το αντίθετο. Όπου εντοπίστηκαν αρχαιότητες ακόμα και αν έγιναν τα αιολικά πάρκα, συντηρήθηκαν και αναδείχθηκαν, με επιβάρυνση του κυρίου του έργου, όπως προβλέπει ο Ν. 3028/2002 .
Θεωρώ ότι έχετε μία ευαισθησία για την ανάσχεση της κλιματικής κρίσης, που αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής μας. Με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal), και τα 27 κράτη μέλη δεσμευτήκαμε να μετατρέψουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση στην πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο έως το 2050. Για να το πετύχουμε αυτό, δεσμεύτηκαν τα κράτη-μέλη να μειώσουν τις εκπομπές κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
Η Κυβέρνηση αυτή στηρίζει τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας. Παράλληλα όμως, η Κυβέρνηση ενδιαφέρεται απολύτως για τη διάσωση του περιβάλλοντος και του πολιτιστικού τοπίου της χώρας μας. Να είστε σίγουρος κ. Βουλευτά ότι τα αρμόδια όργανα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού είτε είναι Υπηρεσίες είτε τα Συλλογικά Γνωμοδοτικά μεριμνούν, ώστε να μην υπάρχει καμία έκπτωση στην προστασία αρχαιολογικών χώρων και μνημείων.
