Την Κυριακή, 21 Δεκεμβρίου 2025, είναι το χειμερινό ηλιοστάσιο, που σηματοδοτεί την επίσημη έναρξη του χειμώνα και κατ’ επέκταση τη μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου.
Η λέξη “ηλιοστάσιο” σημαίνει το σημείο που ο ήλιος βρίσκεται στη μεγαλύτερη απόσταση από τον ουράνιο ισημερινό και ετυμολογικά προέρχεται από τις λέξεις ήλιος και στάσις. Σε πολλές γλώσσες ο όρος που έχει επικρατήσει είναι λατινικής προέλευσης από τη λέξη solstitium (sol, ήλιος και sisto, στέκομαι)
Καθώς το νότιο ημισφαίριο υποδέχεται το καλοκαίρι, οι κάτοικοι βόρεια του Ισημερινού θα βιώσουν την πρώτη μέρα του χειμώνα.
Ενώ αυτό σημαίνει ότι η μέρα είναι πιθανό να είναι σκοτεινή και θλιβερή, τα καλά νέα είναι ότι σημαίνει επίσης ότι οι ημέρες θα γίνουν σταδιακά μεγαλύτερες, με περισσότερες ώρες φωτός της ημέρας μέχρι την κορύφωση του θερινού ηλιοστασίου.
Η διακύμανση συμβαίνει επειδή η Γη περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο υπό γωνία 23,4 μοιρών στον άξονά της, σύμφωνα με τα Βασιλικά Μουσεία του Γκρίνουιτς.
Κατά τη διάρκεια των θερμότερων περιόδων, ο Βόρειος Πόλος έχει κλίση προς τον ήλιο στο βόρειο ημισφαίριο, που σημαίνει μεγαλύτερες ώρες φωτός της ημέρας, ενώ το νότιο ημισφαίριο βιώνει το αντίθετο.
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα η κατάσταση αντιστρέφεται καθώς ο Βόρειος Πόλος γέρνει μακριά από τον ήλιο για το βόρειο ημισφαίριο. Φτάνοντας την ίδια ημέρα σε όλο τον κόσμο, ένα ηλιοστάσιο συμβαίνει όταν ο ήλιος φτάσει στο χαμηλότερο ή υψηλότερο σημείο του στον ουρανό κατά τη διάρκεια του έτους, ως αποτέλεσμα του άξονα της Γης που γέρνει προς ή μακριά από τον ήλιο.
Οι άνθρωποι έχουν σηματοδοτήσει τα ηλιοστάσια για αιώνες με εορτασμούς και μνημεία όπως το Στόουνχεντζ, το οποίο σχεδιάστηκε για να ευθυγραμμίζεται με τις τροχιές του ήλιου κατά τα ηλιοστάσια.
Κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο του Βόρειου Ημισφαιρίου, το άνω μισό της Γης βρίσκεται στη μέγιστη κλίση του από τον ήλιο, με αποτέλεσμα τη μικρότερη ημέρα και τη μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου. Το χειμερινό ηλιοστάσιο μπορεί να πέσει μεταξύ 20 και 23 Δεκεμβρίου, φέτος είναι την Κυριακή, 21 Δεκεμβρίου.
Το αντίθετο συμβαίνει σε ένα θερινό ηλιοστάσιο στο Βόρειο Ημισφαίριο: Το άνω μισό της Γης γέρνει προς τον ήλιο, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη ημέρα και τη μικρότερη νύχτα του χρόνου. Αυτό το ηλιοστάσιο πέφτει μεταξύ 20 και 22 Ιουνίου.
