Με την πρώτη ματιά μπορεί να μοιάζει με μια πορτοκαλί φούσκα, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια ιστορική φωτογραφία που αποκαλύπτει ένα από τα μεγαλύτερα γνωστά άστρα που γνωρίζουμε.
Είναι ο Βετελγέζ, ένας κόκκινος υπεργίγαντας στα πρόθυρα να γίνει υπερκαινοφανής, και οι αστρονόμοι τον μελετούν για να ξεκλειδώσουν τα μυστικά τέτοιων αστέρων, σύμφωνα με την Daily Mail.
Τώρα μια νέα εντυπωσιακή φωτογραφία δείχνει από κοντά τον γιγάντιο αστέρα, έτσι όπως τον συνέλαβε το Atacama Large Millimeter / submillimeter Array (ALMA) σύμπλεγμα τηλεσκοπίων.
«Είναι η πρώτη φορά που το ALMA παρατήρησε την επιφάνεια ενός αστεριού και αυτή η πρώτη απόπειρα έχει σαν αποτέλεσμα αυτή την εικόνα του Βετελγέζ με την υψηλότερη ανάλυση», ανακοίνωσε το Ευρωπαϊκό Διαστημικό Νότιο Αστεροσκοπείο (European Space Observatory).
Περίπου 600 έτη φωτός μακριά από τη Γη, στον αστερισμό του Ωρίωνος, ο κόκκινος υπεργίγαντας καίει τα καύσιμη ύλη του του με γοργό ρυθμό, κάτι που έχει σαν αποτέλεσμα μικρό προσδόκιμο ζωής.
Το αστέρι είναι μόλις οκτώ εκατομμυρίων ετών, αλλά είναι ήδη στα πρόθυρα να εκραγεί σαν υπερκαινοφανής. Όταν συμβεί αυτό, η έκρηξη θα είναι ορατή από τη Γη, ακόμη και στο φως της ημέρας.
Το άστρο παρατηρήθηκε σε πολλά μήκη φωτός, ιδιαίτερα στο ορατό, το υπέρυθρο και στην υπεριώδη ακτινοβολία.
Χρησιμοποιώντας το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο της ESO, οι αστρονόμοι ανακάλυψαν μια τεράστια μάζα αερίου ίση σχεδόν με το ηλιακό μας σύστημα.
Οι αστρονόμοι έχουν βρει επίσης μια γιγαντιαία “φυσαλίδα” που βράζει στην επιφάνεια του Bετελγέζ.
Αυτά τα χαρακτηριστικά εξηγούν πώς το άστρο εκτοξεύει αέριο και κοσμική σκόνη σε τεράστιες ποσότητες.
Μπορεί ακόμη να βοηθήσει τους αστρονόμους να κατανοήσουν τον μηχανισμό λειτουργίας στην εκτεταμένη ατμόσφαιρα αυτών των καυτών, φλεγόμενων αστέρων.
Επίσης οι αστρονόμοι υποπτεύονται ότι ο Βετελγέζ θα μπορούσε να είχε “καταβροχθίσει” ένα γειτονικό του άστρο μεγαλύτερο από τον Ήλιο μας, στα “νεανικά” του χρόνια.
Το μικρότερο άστρο πιστεύεται ότι περιστρεφόταν πολύ γρηγορότερα από τον Βετελγέζ όταν ο τελευταίος το κατανάλωσε, προκαλώντας έτσι μια μεγάλη επιτάχυνση και στον ίδιο.
Η θεωρία στηρίζεται στην ταχύτητα με την οποία περιστρέφεται ο κόκκινος υπεργίγαντας.
Παρά το τεράστιο μέγεθος του, ο Βετελγέζ περιστρέφεται με 54.000 χ.λ.ω., δηλαδή 150 φορές πιο γρήγορα από ό,τι θα έπρεπε.
«Περιστρέφεται 150 φορές γρηγορότερα από κάθε άλλο άστρο», είπε ο επικεφαλής της νέας μελέτης Δρ Craig Wheeler του Πανεπιστημίου του Τέξας.
Και αυτό κάνει τους ερευνητές να πιστεύουν ότι αυτή η αυξημένη ταχύτητα περιστροφής θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο αν είχε καταναλώσει ένα γειτονικό άστρο, περίπου με την ίδια μάζα του Ηλίου μας.
«Υποθέτουμε ότι ο Bετελγέζ είχε έναν “σύντροφο” όταν γεννήθηκε», δήλωσε ο Δρ Wheeler.
«Και αν υποθέσουμε ότι περιστρέφεται κοντά στον Bετελγέζ, αυτός όταν άρχισε να μετατρέπεται σε ένα κόκκινο υπεργίγαντα, τότε ξεκίνησε να απορροφά και τον σύντροφο του», τόνισε ο Δρ Wheeler.
Υπάρχουν και άλλα αποδεικτικά στοιχεία που υποστηρίζουν αυτήν την θεωρία.
Μετά το “γεύμα” του, πιστεύεται ότι ο Bετελγέζ εκτίναξε ένα σύννεφο από συντρίμμια στο διάστημα με περίπου 36.000 χλμ την ώρα.
Μια διασπορά ύλης έχει εντοπιστεί σε μια περιοχή γύρω από τον ερυθρό γίγαντα.
Καλλιτεχνική αναπαράσταση που δείχνει τον ερυθρό γίγαντα χάρη στις διαφορετικές τεχνικές τελευταίας τεχνολογίας του Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου (VLT) της ESO, το οποίο επέτρεψε σε δύο ανεξάρτητες ομάδες αστρονόμων να κατανοήσουν καλύτερα τον Βετελγέζ. Δείχνουν ότι ο αστέρας έχει μια τεράστια μάζα αερίου σχεδόν τόσο μεγάλη όσο το ηλιακό μας σύστημα και μια γιγαντιαία “φούσκα” που βράζει στην επιφάνεια του. Αυτές οι ανακαλύψεις βοηθούν τους αστρονόμους να εξηγήσουν πώς παρόμοια γιγαντιαία άστρα εκτοξεύουν υλικό με τέτοιο κατακλυσμικό ρυθμό.
Ο Βετελγέζ είναι από τα πιο μελετημένα άστρα και με ηλικία μόλις 10 εκατομμυρίων ετών πλησιάζει ήδη στο τέλος της σχετικά σύντομης ζωής του. Συγκριτικά ο Ήλιος μας είναι περίπου 4,6 δισεκατομμυρίων ετών.
Επίσης ο ερυθρός γίγας έχει μάζα μόνο 15 έως 25 φορές εκείνη του Ηλίου, καθώς πλησιάζει στο εκρηκτικό τέλος του.
Τώρα, η επιφάνειά του έχει διασταλεί τόσο που υπολογίζεται να είναι πάνω από 1300 εκατομμύρια χιλιόμετρα σε μάκρος, ίσον δηλαδή με περίπου 1.000 φορές μεγαλύτερος από τον Ήλιο.
Για να κάνουμε μια σύγκριση με το ηλιακό μας σύστημα, αν το βάζαμε στην θέση του Ηλίου μας η επιφάνεια του Βετελγέζ θα ξεπέρναγε τον Άρη και θα έφτανε στη ζώνη των αστεροειδών, ακόμα και στον Δία.
Ηλίας Σιατούνης
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πανάρχαιος Δίας: Ο παλαιότερος πλανήτης στο ηλιακό μας σύστημα
ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Πληθαίνουν οι ενδείξεις για «δέκατο» πλανήτη στο ηλιακό σύστημα
ΑΚΟΜΗ: 10 νέους πλανήτες βρήκε η NASA που μπορεί να διαθέτουν ζωή (Βίντεο)