Ήρθε η ανάπτυξη; Πώς τα νοικοκυριά έχασαν 1 δισ. ευρώ

Την κατρακύλα των εισοδημάτων των ελληνικών νοικοκυριών αποκαλύπτουν τα ετήσια απολογιστικά στοιχεία για τα εισοδήματα που δήλωσαν πέρυσι και πρόπερσι οι φορολογούμενοι, όπως δημοσιοποιήθηκαν από την ΑΑΔΕ

«Ανάπτυξη» (+1,5% του ΑΕΠ κατά την ΕΛΣΤΑΤ) αλλά με 1 δισ. λιγότερα λεφτά και εισοδήματα στην τσέπη, είχε η Ελλάδα το 2017 σε σχέση με το 2016 (που ήταν και χρονιά ύφεσης μάλιστα). Την κατρακύλα των εισοδημάτων των ελληνικών νοικοκυριών αποκαλύπτουν τα ετήσια απολογιστικά στοιχεία για τα εισοδήματα που δήλωσαν πέρυσι και πρόπερσι οι φορολογούμενοι, όπως δημοσιοποιήθηκαν από την ΑΑΔΕ -και ενώ επίκειται από μέρα σε μέρα η έναρξη υποβολής των νέων φορολογικών δηλώσεων για τα εισοδήματα του 2018.

Σε απόλυτους αριθμούς, τα στοιχεία των δηλώσεων για τα εισοδήματα του 2017 αποκαλύπτουν ότι:

1) Οι συνταξιούχοι υπέστησαν τις μεγαλύτερες εισοδηματικές απώλειες την περίοδο 2014-2017. Το μέσο ετήσιο φορολογούμενο εισόδημα κάθε νοικοκυριού συνταξιούχων μειώθηκε κατά 13,01%, από 13.612,39 ευρώ το 2014 σε 11.841,40 ευρώ το 2017. Ζουν δηλαδή έχοντας χάσει επιπλέον 1.771 ευρώ κατά μέσο όρο ή, όπως προκύπτει, «κόπηκε» 1,5 σύνταξη σε σύγκριση με όσα έπαιρναν μόλις τρία χρόνια νωρίτερα.

2) Δεύτεροι σε απώλειες εισοδήματος, κατά 11,4%, εμφανίζονται την ίδια περίοδο οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες. Το 2014 είχαν δηλώσει εισοδήματα 5,02 δισ. ευρώ, 3,9 δισ. ευρώ το 2017 και πέρυσι μόλις 3,440 δισ. ευρώ.

3) Μεγάλες απώλειες υπέστησαν και οι εργαζόμενοι μισθωτοί, των οποίων το μέσο ετήσιο φορολογούμενο εισόδημα μειώθηκε από 15.585,07 ευρώ το 2014, σε 14.735,11 ευρώ το 2017. Έχασαν μεν 850 ευρώ (5,45% του εισοδήματος) μεταξύ των ετών 2014 και 2017, αλλά εμφανίζονται σαν η υψηλότερη εισοδηματικά τάξη.

Συνολικά χάθηκαν εισοδήματα συνολικού ύψους 2,64 δισ. ευρώ την περίοδο 2014-2017, ενώ μόνον σε μια χρονιά (2017/2016) οι απώλειες έφτασαν στο 1 δισ. ευρώ.

Λόγω της απότομης μείωσης των εισοδημάτων όμως, αποτέλεσμα ήταν να πιάνονται όλο και περισσότεροι τελικά στην “παγίδα” των (επίπλαστων) τεκμηρίων διαβίωσης. Έτσι, ενώ τα συνολικά δηλωθέντα εισοδήματα του 2017 μειώθηκαν, ο τελικός συνολικός φόρος για κάθε χρονιά αυξήθηκε, σε 8,328 δισ. ευρώ πέρσι, έναντι 8,289 δισ. ευρώ πρόπερσι.

Η πτώση των συνολικών εισοδημάτων είναι ασφαλώς διαχρονική, αφού το 2010 είχαν δηλωθεί στην εφορία 100,3 δις ευρώ και ως το 2017 μειώθηκαν στα 73,6 δισ. ευρώ.
Τα νέα δεδομένα πλέον, για τα 6,3 εκατομμύρια φορολογουμένους το 2017, ήταν:

– Μόλις 3 στους 10 εμφανίζουν πλέον εισόδημα πάνω από 10.000 ευρώ ποσό κάτω από το οποίο έφθασαν να δηλώνουν το 2018 πάνω 6 εκατομμύρια φορολογούμενοι επί συνόλου 8,9 εκατομμυρίων, σχεδόν 7 στους 10!

– Οι 4 στους 10 φορολογούμενοι εμφανίζουν εισόδημα από μηδέν έως 5.000 ευρώ το χρόνο. Δηλαδή 3,5 εκατομμύρια φορολογούμενοι δεν έβγαζαν ούτε τα 586 ευρώ του κατώτατου μισθού.

Και ποιος πληρώνει το «μάρμαρο»; Μισθωτοί και συνταξιούχοι που σηκώνουν σχεδόν τα 2/3 των συνολικών βαρών σε άμεσους φόρους εισοδήματος (64,6%) ενώ ως το 2014 πλήρωναν τα 3/5 (ή ποσοστό 59,5%).

Την «φτωχοποίηση» των Ελλήνων καταδεικνύει και ακόμα ένα στοιχείο: το συνολικό φορολογούμενο εισόδημα των φυσικών προσώπων μειώθηκε κατά 2,64 δισ. ευρώ (το 2015 δηλώθηκαν 83,03 δισ. για το 2014 και το 2018 δηλώθηκαν 80,39 δισ. ευρώ για το 2017) παρόλο που ο αριθμός δηλώσεων που υποβλήθηκαν, αυξήθηκε κατά 209.142 ΑΦΜ (από 6.160.957 το 2015 σε 6.370.099 το 2018). Αναλογικά δηλαδή, από τα 13.476 ευρώ ετησίως, έπεσαν στα 12.619 ευρώ.

Η αύξηση όμως των «μονοπρόσωπων» νοικοκυριών υποδηλώνει ενδεχομένως και ότι πολλοί άποροι που δηλώνονταν σαν φιλοξενούμενοι απομακρύνθηκαν φορολογικώς από τα νοικοκυριά όπου ζούσαν, είτε γιατί βρήκαν δική τους εργασία και ένα χαμηλό εισόδημα, είτε για να μη χάσουν προνοιακά επιδόματα οι ίδιοι ή τα υπόλοιπα μέλη του νοικοκυριού με το οποίο διαβίωναν μέχρι πρότινος υπό την ίδια στέγη.

Η στατιστική επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων δείχνει μεταξύ άλλων τα εξής:

  •  Περισσότεροι από 1 εκατ. φορολογούμενοι δηλώνουν ότι φιλοξενούν στο σπίτι τους κάποιο συγγενικό πρόσωπο ή φίλο. Ο αριθμός αυτός μπορεί να φαντάζει μεγάλος αλλά αποτυπώνει την κρίση που βιώνουν τα νοικοκυριά. Ενήλικα παιδιά που δεν αποτελούν εξαρτώμενα μέλη για τον γονέα τους έχουν επιστρέψει στο πατρικό τους καθώς αδυνατούν να συντηρήσουν το δικό τους σπίτι είτε γιατί έμειναν άνεργα είτε γιατί μειώθηκαν δραματικά οι αποδοχές τους. Ακόμα και φίλοι μένουν μαζί στο ίδιο σπίτι για να μοιράζονται τα έξοδα.
  • Έξι στις δέκα φορολογικές δηλώσεις (58,9%) που υποβλήθηκαν πέρυσι ενσωματώνουν εισοδήματα χαμηλότερα των 10.000 ευρώ. Δηλώθηκαν από 3.964.567 φορολογούμενους σε οικογενειακό επίπεδο δηλώσεων.
  • Μηδενικό εισόδημα δήλωσαν 644.790 οικογένειες.
  • Στη μεσαία τάξη – αν υποθέσουμε ότι αυτή εκτείνεται στη ζώνη δηλωθέντων εισοδημάτων από 20.000 έως και 50.000 ευρώ- κατατάσσονταν πέρυσι 946.344 νοικοκυριά έναντι 1.253.476 πριν από μια πενταετία.
  • Το μέσο δηλωθέν εισόδημα των νοικοκυριών πέρυσι ήταν 11.556 ευρώ.
  • Μόλις 19.869 φορολογικές δηλώσεις αποτύπωσαν πέρυσι δηλωθέντα εισοδήματα πάνω από 100.000 ευρώ.
  • Από τα δηλωθέντα εισοδήματα των 73,6 δισ. ευρώ, τα 60,2 δις ευρώ αφορούν μισθωτές υπηρεσίες και ναυτικό εισόδημα. Το εισόδημα από ακίνητη περιουσία ανήλθε πέρυσι σε 6,192 δις ευρώ, το εισόδημα από μερίσματα –τόκους- δικαιώματα και υπεραξία από μεταβίβαση κεφαλαίου ανήλθε σε 2,184 δις ευρώ (2,8 δις ευρώ ένα χρόνο νωρίτερα), τα εισοδήματα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα ανήλθαν σε 1,388 δις ευρώ ( από 1,584 δις ευρώ).
  • 1,9 εκατ. φορολογούμενοι ή σχεδόν ένας στους 3 πιάστηκαν στην παγίδα των τεκμηρίων και φορολογήθηκαν για μεγαλύτερα εισοδήματα 6,78 δις ευρώ.
  • 25,4 δισ. ευρώ οι δαπάνες που δηλώθηκαν με πλαστικό χρήμα – 3.600 ευρώ κατά μέσο όρο.
  • 35,566 εκατ. ευρώ ο έξτρα φόρος ο οποίος επιβλήθηκε καθώς από τους φορολογούμενους «έλειπαν» αποδείξεις με πλαστικό χρήμα.
  • Τα αφορολόγητα ποσά από πολιτιστικές χορηγίες ήταν πέρυσι μόλις 4.000 ευρώ, οι μειώσεις φόρων από δωρεές και χορηγίες ανήλθαν σε 754.055 ευρώ όσο περίπου και οι μειώσεις φόρων από ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις πολιτικών κομμάτων (533.862 ευρώ) και υποψηφίων βουλευτών και ευρωβουλευτών (216.706 ευρώ).
  • Οι ιδιοκτήτες που μισθώνουν ακίνητα δήλωσαν συνολικά για το 2017 ποσό εισοδήματος 6,192 δισ. ευρώ προερχόμενο από ενοίκια, ενώ πέρυσι είχαν δηλώσει 6,107 δισ. ευρώ από την ίδια πηγή. Το εισόδημά τους μειώθηκε δηλαδή κατά 85 εκατ. ευρώ.
  • Εισοδήματα από ακίνητη περιουσία πάνω από 900.000 ευρώ δηλώνουν μόλις 4 φορολογούμενοι ενώ 151 πολίτες εισπράττουν μερίσματα που υπερβαίνουν τα  500 εκατ. ευρώ.

Τι δηλώσαμε την τετραετία 2014-2017

Εισοδήματα από ακίνητα

2017: 6,192 δισ.

2016: 6,107 δισ.

2015: 6,052 δισ.

2014: 6,084 δισ.

Εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα

2017: 3,44 δισ.

2016: 3,8 δισ.

2015: 4,67 δισ.

2014: 5,02 δισ.

Αγροτική δραστηριότητα

2017: 1,38 δισ

2016: 1,58 δισ.

2015: 1,25 δισ.

2014: 1,37  δισ.

Μισθωτοί, συνταξιούχοι

2017: 60,403 δισ.

2016: 60,184 δισ.

2015: 59,405 δισ.

2014: 58,97 δισ.

Σύνολο εισοδημάτων

2017: 73,6 δισ.

2016: 74,6 δισ.

2015: 75,15 δισ.

2014: 76 δισ.

Διαβάστε, επίσης:

Οι παγίδες με τους φιλοξενούμενους στις φορολογικές δηλώσεις 2019-Οι κωδικοί που μπλοκάρουν την υποβολή τους