Αυξάνονται αντί να μειωθούν/μηδενιστούν, γιατί το κράτος μεν πληρώνει (αν και με τον… αραμπά), αλλά δημιουργούνται συνεχώς νέες, υψηλότερες σε αξία, υποχρεώσεις. Ο λόγος για τα κρατικά “φέσια” προς ιδιώτες, που προκαλούν εδώ και χρόνια ασφυξία στην αγορά, αλλά και κίνδυνο πλέον για τα κρατικά ταμεία και για τα πλεονάσματα.
Μέχρι τώρα πληρώνονταν από τα λεφτά του ESM. Ωστόσο, τα εν λόγω χρήματα (7 δισ. ευρώ από το 3ο μνημόνιο με αντάλλαγμα επώδυνα μέτρα) σχεδόν τελείωσαν. Έτσι, η αδυναμία του κράτους και της κυβέρνησης να τα μηδενίσει και να σταματήσει τη δημιουργία νέων οφειλών πλέον προκαλεί και θέμα ταμειακό/δημοσιονομικό…
Η αποκάλυψη προκύπτει από την Κομισιόν. Δίνει στη δημοσιότητα αναλυτικά στοιχεία όχι μόνο για το υπόλοιπο των λεγόμενων “ληξιπρόθεσμων οφειλών” προς ιδιώτες (αυτές που παραμένουν απλήρωτες τουλάχιστον για 90 ημέρες) αλλά και για τη “ροή” πληρωμών και νέων υποχρεώσεων. Τα στοιχεία δείχνουν μια έκρηξη νέων οφειλών που ξεπερνούν σε αξία αυτές που πληρώνονται. Δείχνουν ποιοι φορείς “παράγουν” νέα χρέη, το χρονοδιάγραμμα έως τον Αύγουστο, για το οποίο δεσμεύθηκε η κυβέρνηση, αλλά και τις “πληγές” στο “ευρύ” δημόσιο που προκαλούν αυτό το “φαινόμενο”.
Τι λέει η έκθεση
Όπως αναφέρει η Κομισιόν σε ειδικό κεφάλαιο που περιλαμβάνεται στην έκθεσή της για την Ενισχυμένη Εποπτεία που ανακοινώθηκε την προηγούμενη Τετάρτη, “η πρόοδος όσον αφορά την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών παραμένει απογοητευτική”. Επισημαίνει ότι “οι ελληνικές αρχές έχουν δεσμευτεί να εκκαθαρίσουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές τους, να αποφύγουν τη συσσώρευση νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών (διαρκής δράση) και να ολοκληρώσουν την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που προσδιορίστηκαν από το Ελεγκτικό Συνέδριο της Ελλάδας, έως τα μέσα του 2019”.
Ωστόσο, αυτό δεν συνέβη. “Παρά το γεγονός ότι το καθαρό ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών έχει μειωθεί αφότου ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα, ο ρυθμός μείωσής τους έχει επιβραδυνθεί σημαντικά και εξακολουθούν να προκύπτουν νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές σε ορισμένους τομείς. Το σύνολο των καθαρών ληξιπρόθεσμων οφειλών στα τέλη Μαρτίου του 2019 ανερχόταν σε 1,4 δισ. ευρώ και, παρόλο που ήταν χαμηλότερο κατά 0,3 δισ. ευρώ απ’ ό,τι στο τέλος του προγράμματος (τον Αύγουστο του 2018), είναι στο ίδιο επίπεδο που βρισκόταν στα τέλη Δεκεμβρίου του 2018”. Δηλαδή μέσα στο 2019 δεν μειώθηκαν ούτε κατά 1 ευρώ.
Μάλιστα, νεότερα στοιχεία του ΥΠΟΙΚ έδειξαν ότι το πρόβλημα τον Απρίλιο (δεν περιλαμβάνεται στην έκθεση) ήταν οξύτερο.
Η Επιτροπή αναφέρει επίσης ότι “από το συνολικό ποσό των 7 δισ. ευρώ που εκταμιεύθηκε για την εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων οφειλών κατά τη διάρκεια του προγράμματος, ποσό 0,1 δισ. ευρώ παρέμεινε αχρησιμοποίητο έως τα τέλη Απριλίου του 2019”. Απομένουν δηλαδή ακόμη δόσεις του ESM…
Μεγάλη πληγή για τα κρατικά ταμεία τα νέα “φέσια”
Η Επιτροπή φέρνει στην επιφάνεια και ένα άλλο θέμα: το κόστος για τα κρατικά ταμεία. “Οι αρχές χρησιμοποίησαν ποσό ύψους πάνω από 4 φορές μεγαλύτερο από ό,τι οι δόσεις του ESM για να πληρώσουν οφειλές από ιδίους πόρους (σ.σ.: κρατικά ταμεία)”, αναφέρουν. “Το ποσό αυτό διατέθηκε για την εκκαθάριση των νέων οφειλών, οι οποίες συνεχίζουν να δημιουργούνται”.
Σύμφωνα με πίνακα που περιλαμβάνεται στην έκθεση, στο τέλος Μαρτίου το υπόλοιπο “νέων” κρατικών οφειλών ήταν 837 εκατ. ευρώ και το ποσό που πληρώθηκε ήταν 827 εκατ. ευρώ. Από το ποσό αυτό, με πόρους του ESM πληρώθηκαν μόνο 105 εκατ. ευρώ (που ήταν παλαιές οφειλές και εντάσσονται στη συμφωνία των 7 δισ. ευρώ του 3ου μνημονίου) και τα υπόλοιπα 722 εκατ. ευρώ είναι χρήματα που βγήκαν από τα κρατικά ταμεία και αποπλήρωσαν νέα “φέσια” του ευρύτερου δημοσίου προς ιδιώτες. Συνολικά, οι οφειλές τον Μάρτιο αυξήθηκαν στα 2,617 δισ. ευρώ από 2,606 δισ. ευρώ στο τέλος Φεβρουαρίου ακριβώς γιατί τα νέα “ανεξόφλητα” ήταν πιο πολλά από αυτά που πληρώθηκαν…
Οι θεσμοί μετρούν τις “καθαρές” οφειλές (αφαιρούν όσες έχουν νομικά ή άλλα ζητήματα). Στο τέλος Μαρτίου ήταν 1,39 δισ. ευρώ από 1,37 δισ. ευρώ έναν μήνα πριν. Άνοδος προήλθε από τους ΟΤΑ, από τα Νοσοκομεία και τις εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης.
Πλέον “υποσχέθηκαν” στους θεσμούς ένα πλάνο απομείωσης αυτών των καθαρών οφειλών προς τα 469 εκατ. ευρώ στο τέλος Αυγούστου. Και επ’ αυτού θα κριθούν στην επόμενη αξιολόγηση.
Η Επιτροπή εξηγεί ότι οι αρχές δεσμεύθηκαν να διαγράψουν κατά μέσο όρο 185 εκατ. ευρώ μηνιαίως μεταξύ Απριλίου και Αυγούστου 2019, αφήνοντας καθυστερήσεις στα 469 εκατ. ευρώ έναν χρόνο μετά το τέλος του προγράμματος του ESM. Η πλειοψηφία των οφειλών που θα παραμείνουν τότε απλήρωτες “ανήκει στα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης, στις συνταξιοδοτικές απαιτήσεις και στους ΟΤΑ”. Επίσης επισημαίνεται ότι “παρόλο που το υπόλοιπο τον Αύγουστο του 2019 θα είναι σημαντικά χαμηλότερο, οι αρχές θα χρειαστεί να συνεχίσουν την εκκαθάριση και να αποφύγουν τη δημιουργία νέων οφειλών”.
Ανεπάρκεια προσωπικού και κακή διαχείριση
Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι βασικές αιτίες για αυτήν τη Λερναία Ύδρα “αφορούν τους ανεπαρκείς πόρους, την έλλειψη εμπειρογνωμοσύνης και σε ορισμένες περιπτώσεις την οργανωτική δομή των φορέων” που δημιουργούν τα “φέσια”. Δεσμεύθηκαν για δράσεις που “επικεντρώνονται στην αντιμετώπιση της έλλειψης προσωπικού μέσω του προγράμματος κινητικότητας, στην οργάνωση σχεδίων κατάρτισης και στην αναδιάρθρωση των λογιστικών υπηρεσιών και των οργανωτικών διαγραμμάτων των φορέων”.
H Επιτροπή αναφέρει ότι “οι αρχές εφαρμόζουν επί του παρόντος διαρθρωτικά μέτρα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων διαχείρισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών, με βάση τις συστάσεις συστημικού χαρακτήρα τις οποίες εξέδωσε το Ελεγκτικό Συνέδριο της Ελλάδας. Προς τον σκοπό αυτόν, οι αρχές σημείωσαν πρόοδο στην εφαρμογή δύο σχεδίων δράσης, στους τομείς αρμοδιότητας του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και της ΑΑΔΕ, αντιστοίχως. Η συνολική υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και στα δύο σχέδια δράσης θα αξιολογηθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο της Ελλάδας, στα μέσα του 2019, στο πλαίσιο του ελέγχου παρακολούθησης.
Συμφωνήθηκε να καταργηθούν οι εκ των προτέρων έλεγχοι που διενεργούσε το Ελεγκτικό Συνέδριο της Ελλάδας σε φορείς εκτός κεντρικής κυβέρνησης. Οι αρχές τροποποίησαν τη σχετική νομοθεσία, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα νοσοκομεία και ο οργανισμός κοινωνικών παροχών δεν θα υπόκεινται πλέον σε εκ των προτέρων ελέγχους, ενώ η κατάργηση των ελέγχων θα πραγματοποιηθεί στα τέλη Ιουλίου του 2019 για τα υπόλοιπα εκτός προϋπολογισμού ταμεία και τους δήμους, λαμβάνοντας υπόψη εκτιμήσεις ικανότητας. Οι αρχές έχουν δεσμευτεί να προβούν σε σειρά συγκεκριμένων συμπληρωματικών δράσεων, με σκοπό να διασφαλιστεί η άνευ προβλημάτων κατάργηση των εκ των προτέρων ελέγχων, η οποία συμβάλλει στην ευθυγράμμιση της Ελλάδας προς τις διεθνείς πρακτικές. Οι αρχές δεν θα πρέπει να παρεκκλίνουν από το σχέδιο εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών στο σύνολό του και θα πρέπει να εφαρμόσουν συμπληρωματικές δράσεις που στοχεύουν στις διαρθρωτικές πηγές της δημιουργίας ληξιπρόθεσμων οφειλών”.
Της Δήμητρας Καδδά
Πηγή: capital.gr
