Η βασίλισσα Ελισάβετ, η μακροβιότερη μονάρχης της Βρετανίας, έφυγε απόψε από τη ζωή σε ηλικία 96 ετών, ανακοίνωσαν τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ. «Η βασίλισσα απεβίωσε εν ειρήνη στο Μπαλμόραλ σήμερα το απόγευμα», αναφέρει η ανακοίνωση των Ανακτόρων. Ο μεγαλύτερος γιος της, ο 73χρονος Κάρολος, γίνεται αυτομάτως βασιλιάς.
Τη δυσάρεστη είδηση έκανε γνωστή το BBC την 20:32α ώρα Ελλάδος.
Νωρίτερα όλη η οικογένεια της βασίλισσας ήταν στο πλευρό της στο Μπαλμόραλ της Σκωτίας, αφού οι γιατροί είχαν εκφράσει την ανησυχία τους για την υγεία της 96χρονης μονάρχη και συνέστησαν να παραμείνει υπό ιατρική παρακολούθηση.
Η υγεία της Ελισάβετ είχε επιδεινωθεί από τον Οκτώβριο του 2021, όταν πέρασε μια νύχτα σε νοσοκομείο, για λόγους που δεν διευκρινίστηκαν ποτέ. Στη συνέχεια αναγκάστηκε να περιορίσει τις δημόσιες εμφανίσεις της και ανέθεσε ορισμένα από τα καθήκοντά της στους προφανείς διαδόχους της, τον γιο της Κάρολο και τον εγγονό της Ουίλιαμ. Τον Μάιο, ο πρίγκιπας Κάρολος εκφώνησε στη θέση της, για πρώτη φορά στα χρονικά, την ομιλία της ενώπιον του Κοινοβουλίου, ένα από τα κορυφαία συνταγματικά καθήκοντα του μονάρχη στη Βρετανία. Στις αρχές Ιουνίου, οι Βρετανοί γιόρτασαν επί τέσσερις ημέρες τη συμπλήρωση 70 ετών από την ανάρρησή της στον θρόνο. Η Ελισάβετ όμως, η μακροβιότερη και γηραιότερη εν ενεργεία βασίλισσα στον κόσμο, ήταν σχεδόν απούσα από τους εορτασμούς του πλατινένιου ιωβηλαίου της: μόλις δύο φορές εμφανίστηκε, για λίγα λεπτά, στο μπαλκόνι του Μπάκιγχαμ, για να χαιρετίσει τους δεκάδες χιλιάδες υπηκόους της.
Την Τετάρτη, ακύρωσε μια προγραμματισμένη συνάντηση με υπουργούς και συμβούλους της, αφού οι γιατροί της συνέστησαν να ξεκουραστεί.
Ακριβώς την προηγούμενη ημέρα είχε δεχτεί τον πρώην πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον και τη διάδοχό του στο αξίωμα, τη Λιζ Τρας, στην οποία έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Αντί να πάει όμως στο Λονδίνο για τη συνάντηση αυτήν, προτίμησε να μείνει στο Μπαλμόραλ, λόγω των προβλημάτων υγείας που αντιμετώπιζε.
Στις φωτογραφίες που έδωσαν στη δημοσιότητα τα Ανάκτορα, η Ελισάβετ εμφανιζόταν χαμογελαστή, να στηρίζεται σε ένα μπαστούνι και να ανταλλάζει χειραψία με τη νέα πρωθυπουργό.
«Ολόκληρη η χώρα θα ανησυχήσει βαθιά από τις ειδήσεις που έρχονται από το Μπάκιγχαμ. Οι σκέψεις μου και οι σκέψεις όλων των κατοίκων του Ηνωμένου Βασιλείου, είναι με τη Μεγαλειότητά της και την οικογένειά της», ανέφερε σε ανάρτησή της στο Twitter η Τρας, πριν ακόμη ανακοινωθεί η επιδείνωση της υγείας της Ελισάβετ. Αφού ενημερώθηκε, διακριτικά, από έναν υπουργό, η πρωθυπουργός έφυγε από το Κοινοβούλιο. Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Κιρ Στάρμερ ενημερώθηκε με ένα γραπτό σημείωμα.
Στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ στο Λονδίνο, μια πινακίδα ενημέρωνε τους τουρίστες ότι δεν θα γίνει σήμερα η αλλαγή της φρουράς.
Η μακροβιότερη βασίλισσα
Η Ελισάβετ είναι βασίλισσα της Βρετανίας και περισσότερων από 12 άλλων χωρών από το 1952. Μεταξύ άλλων είναι αρχηγός του κράτους του Καναδά, της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας.
Ανέβηκε στον θρόνο μετά τον θάνατο του πατέρα της, βασιλιά Γεωργίου Στ΄, στις 6 Φεβρουαρίου 1952. Ήταν μόλις 25 ετών. Στέφθηκε βασίλισσα τον Ιούνιο, στην πρώτη στέψη που μεταδόθηκε τηλεοπτικά και αποτέλεσε μια πρόγευση του πώς θα ήταν η ζωή των μελών των βασιλικών οίκων υπό τη συνεχή παρακολούθηση των μέσων ενημέρωσης.
Την εποχή εκείνη, η Βρετανία διατηρούσε ακόμη μεγάλο μέρος της αυτοκρατορίας της. Έβγαινε από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά οι «τάξεις» και τα «προνόμια» κυριαρχούσαν ακόμη στην κοινωνία, ενώ τα δελτία στα τρόφιμα δεν είχαν ακόμη καταργηθεί.
Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ ήταν ο πρώτος πρωθυπουργός της βασιλείας της. Ο Ιωσήφ Στάλιν ήταν τότε ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, ο Χάρι Τρούμαν ήταν πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Πόλεμος της Κορέας μαινόταν. Η Λιζ Τρας είναι η 15η πρωθυπουργός με την οποία συνεργάζεται η Ελισάβετ στη μακροχρόνια θητεία της.
Η Ελισάβετ έμεινε χήρα μετά τον θάνατο του συζύγου της, πρίγκιπα Φίλιππου, τον Απρίλιο του 2021, λίγο πριν συμπληρώσει έναν αιώνα ζωής. Η επιδείνωση της δικής της υγείας εγείρει και πάλι ερωτηματικά για το μέλλον της μοναρχίας. Ο θεσμός έχει πληγεί τα τελευταία χρόνια από μια σειρά σκανδάλων: πιο πρόσφατα, τις κατηγορίες για σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων από τον πρίγκιπα Άντριου, αλλά και κατηγορίες για ρατσισμό, τις οποίες εξαπέλυσαν ο πρίγκιπας Χάρι και η σύζυγός του, αφού ψυχράνθηκαν οι σχέσεις τους με την υπόλοιπη οικογένεια και εγκαταστάθηκαν στην Καλιφόρνια.
Η μετά την Ελισάβετ εποχή αναμένεται πιο περίπλοκη με τον Κάρολο, η δημοτικότητα του οποίου δεν είναι αντίστοιχη με εκείνη της μητέρας του, στον θρόνο. Οι Βρετανοί, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, θα προτιμούσαν τον γιο του, πρίγκιπα Ουίλιαμ και τη σύζυγό του Κέιτ.
Η Ελισάβετ-Αλεξάνδρα-Μαίρη, όπως ήταν το πλήρες όνομά της, γεννήθηκε στις 21 Απριλίου 1926 στο Μέιφερ του Λονδίνου και βαπτίστηκε στις 29 Μαΐου της ίδιας χρονιάς στο ιδιωτικό παρεκκλήσι των Ανακτόρων του Μπάκιγχαμ.
Η μικρή πριγκίπισσα βρέθηκε πρώτη στη σειρά διαδοχής για τον θρόνο όταν ο θείος της, ο Εδουάρδος Η΄, παραιτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1936 και ο πατέρας της έγινε βασιλιάς με το όνομα Γεώργιος Στ΄. Η Ελισάβετ ήταν τότε 10 ετών.
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε σε ένα βοηθητικό σώμα γυναικών και εκπαιδεύτηκε ως οδηγός και μηχανικός αυτοκινήτων.
Στις 20 Νοεμβρίου 1947 παντρεύτηκε τον πρίγκιπα Φίλιππο Μαουντμπάντεν της Ελλάδας στο Αβαείο του Γουεστμίνστερ, στο Λονδίνο. Απέκτησαν τέσσερα παιδιά: τον Κάρολο (γεν. 1948), την Άννα (1950), τον Άντριου (1960) και τον Έντουαρντ (1964). Ο γάμος τους κράτησε 73 χρόνια, μέχρι τον θάνατο του Φιλίππου, τον Απρίλιο του 2021, σε ηλικία 99 ετών.
Η Ελισάβετ ανέβηκε στον θρόνο όταν πέθανε ο πατέρας της, στις 6 Φεβρουαρίου 1952. Η ίδια βρισκόταν για επίσημη επίσκεψη στην Κένυα. Στέφθηκε στις 2 Ιουνίου 1953 στο Αβαείο του Γουεστμίνστερ. Αυτή ήταν η πρώτη στέψη που μεταδόθηκε από την τηλεόραση.
Όταν ανέλαβε τα σκήπτρα, σε ηλικία 25 ετών, ο Ιωσήφ Στάλιν, ο Μάο Τσετούνγκ και ο Χάρι Τρούμαν ήταν ηγέτες της Σοβιετικής Ένωσης, της Κίνας και των ΗΠΑ. Πρωθυπουργός της Βρετανίας ήταν ο Ουίνστον Τσόρτσιλ.
Κατά τη διάρκεια της βασιλείας της συνεργάστηκε με 15 πρωθυπουργούς. Συναντήθηκε επίσης με όλους τους προέδρους των ΗΠΑ (συνολικά 14), εκτός από τον Λίντον Τζόνσον. Επισκέφθηκε δεκάδες χώρες (ΗΠΑ, Ινδία, Πακιστάν, Κύπρο, Νεπάλ, Ιράν, Γκάνα, Καναδά, Αυστραλία, Γιουγκοσλαβία, Κίνα…) και συναντήθηκε με αμέτρητους πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες, μεταξύ των οποίων και πέντε ποντίφικες.
Στις 9 Σεπτεμβρίου 2015 έγινε η μακροβιότερη μονάρχης του Ηνωμένου Βασιλείου, ξεπερνώντας το «ρεκόρ» της προγιαγιάς της, της βασίλισσας Βικτορίας, η οποία παρέμεινε στον θρόνο επί 63 χρόνια, 7 μήνες, 2 ημέρες, 16 ώρες και 23 λεπτά.
Η Ελισάβετ παρέμεινε μέχρι τον θάνατό της ηγεμόνας 15 χωρών, μεταξύ των οποίων είναι η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Νέα Ζηλανδία, η Τζαμάικα, η Αντίγκουα και Μπαρμούντα, η Γρενάδα, τα Νησιά Σολομώντα, το Τουβαλού, το Σεντ Κιτς και Νέβις και άλλες.
Γιόρτασε το Πλατινένιο Ιωβηλαίο της, τα 70 χρόνια από την ανάρρησή της στον θρόνο, στις 6 Φεβρουαρίου 2022.
Μεσίστια η σημαία στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ
Η σημαία κυματίζει μεσίστια στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, όπου είχαν συγκεντρωθεί εκατοντάδες Λονδρέζοι και τουρίστες για να θρηνήσουν τον θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ.
Πολλοί από τους συγκεντρωμένους ξέσπασαν σε λυγμούς ενώ στο πλήθος επικρατούσε σιγή.
Την ίδια ώρα το BBC μετέδιδε τον εθνικό ύμνο της Βρετανίας.
“Ποια νομίζετε ότι είμαι;” Διάσημες φράσεις της βασίλισσας που έφυγε στα 96 της χρόνια
Έκανε την κοινοτοπία τέχνη, όμως ορισμένες δηλώσεις της θα μείνουν στην ιστορία. Ιδού ορισμένες διάσημες ρήσεις της βασίλισσας Ελισάβετ:
Αφοσίωση στο στέμμα
«Δηλώνω ενώπιόν σας ότι όλη μου η ζωή, είτε είναι μακρά είτε σύντομη, θα είναι αφιερωμένη στην υπηρεσία σας». Η δέσμευση που ανέλαβε απέναντι στην Κοινοπολιτεία η τότε πριγκίπισσα Ελισάβετ, σε ηλικία 21 ετών, σε μια ραδιοφωνική ομιλία της από το Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής.
«Θα προσπαθήσω να είμαι άξια της εμπιστοσύνης σας σε όλη τη διάρκεια του βίου μου και με όλη μου την καρδιά». Η υπόσχεση που έδωσε η νέα βασίλισσα Ελισάβετ με την ευκαιρία της στέψης της, το 1953.
«Για όλη μας τη ζωή;» Η ερώτηση που έκανε η 10χρονη Ελισάβετ στην γκουβερνάντα της, όταν έμαθε ότι η οικογένειά της θα μετακόμιζε στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ επειδή ο πατέρας της έγινε βασιλιάς, το 1936.
«Μολονότι δεν έχω παραστεί σε όλες τις εκδηλώσεις αυτοπροσώπως, η καρδιά μου είναι μαζί σας. Και είμαι αποφασισμένη να σας υπηρετήσω όσο καλύτερα μπορώ, με τη στήριξη της οικογένειάς μου». Η διαβεβαίωσή της σε μια επιστολή προς τους Βρετανούς, στις 5 Ιουνίου 2022, με την ευκαιρία των εορτασμών για τα 70 χρόνια της βασιλείας της.
Κρίσεις
«Το 1992 δεν είναι μια χρονιά την οποία θα σκέφτομαι με ευχαρίστηση. Για να επαναλάβω τα λόγια ενός από τους αξιότιμους βασιλικούς αλληλογράφους μου, αποδείχτηκε ότι ήταν annus horribilis (φρικτή χρονιά στα λατινικά)». Απόσπασμα του χριστουγεννιάτικου μηνύματός της, έπειτα από μια χρονιά που σημαδεύτηκε από το διαζύγιο τριών παιδιών της και μια πυρκαγιά στο κάστρο του Γουίνδσορ.
«Κανείς από αυτούς που γνώρισαν την Νταϊάνα δεν θα την ξεχάσει ποτέ. Εκατομμύρια άλλοι που δεν την συνάντησαν ποτέ αλλά είχαν την εντύπωση ότι την γνώριζαν, θα την θυμούνται. Από την πλευρά μου, πιστεύω ότι μπορούμε να πάρουμε μαθήματα από τη ζωή της και τις εκπληκτικές και συγκινητικές αντιδράσεις που προκάλεσε ο θάνατός της». Η ανακοίνωση της βασίλισσας, μετά τις επικρίσεις που δέχτηκε ότι καθυστέρησε να αντιδράσει μετά τον θάνατο της πριγκίπισσας σε τροχαίο δυστύχημα στο Παρίσι, το 1997.
«Τίποτα απ’ όσα θα μπορούσαμε να πούμε δεν μπορεί να βάλει τέλος στην αγωνία και την οδύνη αυτών των στιγμών. Η θλίψη είναι το τίμημα που πληρώνουμε για την αγάπη». Απόσπασμα του μηνύματός της σε μια λειτουργία στη Νέα Υόρκη μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.
«Πρέπει να βρούμε παρηγοριά σκεπτόμενοι ότι, αν και θα πρέπει ακόμη να υπομείνουμε πολλά, θα έρθουν καλύτερες ημέρες. Θα βρεθούμε και πάλι με τους φίλους μας, με τις οικογένειές μας, θα ξανασυναντηθούμε». Τηλεοπτικό διάγγελμα, τον Απρίλιο του 2020, για να καθησυχάσει το έθνος κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας της Covid-19.
Αστεϊσμοί
«Τι κάνετε εσείς εδώ;» Η ερώτηση της βασίλισσας όταν ξύπνησε στην κρεβατοκάμαρά της στο Μπάκιγχαμ, στις 9 Ιουλίου 1982 και βρήκε μπροστά την τον εισβολέα Μάικλ Φέιγκαν.
«Λιγότερη κλάση; Ποια πιστεύετε ότι είμαι;» Η απάντηση της βασίλισσας στην Άννι Λέιμποβιτς, όταν η διάσημη φωτογράφος της πρότεινε να βγάλει το στέμμα για μια φωτογραφία.
«Καλησπέρα σας, κύριε Μποντ». Η ατάκα της βασίλισσας στον ηθοποιό Ντάνιελ Κρεγκ, σε μια παρωδία των ταινιών «007» που προβλήθηκε στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου, το 2012.
Μακροβιότητα
«Ε λοιπόν, είμαι ακόμα ζωντανή». Η απάντησή της στον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης της Βόρειας Ιρλανδίας, Μάρτιν ΜακΓκίνες, όταν εκείνος την ρώτησε πώς είναι, σε μια συνάντησή τους το 2016.
«Δεν ήταν μια κατάσταση την οποία λαχταρούσα ποτέ. Αναπόφευκτα, μια μακρά ζωή μπορεί να έχει πολλά ορόσημα και η δική μου δεν αποτελεί εξαίρεση». Για το γεγονός ότι το 2015 έγινε η μακροβιότερη μονάρχης του Ηνωμένου Βασιλείου, σπάζοντας το ρεκόρ της βασίλισσας Βικτορίας.
«Κανείς μας δεν θα ζήσει αιώνια». Δήλωση στους ηγέτες που συμμετείχαν στην COP26 τον Νοέμβριο του 2021. Η Ελισάβετ ακύρωσε την τελευταία στιγμή τη συμμετοχή της, κατόπιν συμβουλής των γιατρών της.
Κλίμα
«Είναι πραγματικά εκνευριστικό όταν μιλάνε αλλά δεν πράττουν». Κριτική στους ηγέτες λίγο πριν από την COP26, ένα σχόλιο που ακούστηκε επειδή έμεινε ανοιχτό κατά λάθος το μικρόφωνό της στο Κοινοβούλιο της Ουαλίας.
«Η ιστορία έδειξε πως όταν τα έθνη ενώνονται για έναν κοινό σκοπό, επιτρέπεται να ελπίζουμε (…) Πολλοί ελπίζουν ότι η κληρονομιά αυτής της συνόδου θα σας περιγράψει ως τους ηγέτες που δεν άφησαν να χαθεί η ευκαιρία και ανταποκρίθηκαν στην έκκληση των μελλοντικών γενεών» – Βιντεοσκοπημένο μήνυμα προς τους ηγέτες της COP26.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ